Birgit de Heij, orthomoleculair voedingsdeskundige, weet als geen ander hoe stress diep inwerkt op het lichaam. In een interview met ons deelt ze hoe het hormoon cortisol — bekend als stresshormoon — pas laat in actie komt.

“Eerst komt adrenaline, en dan pas cortisol om alles weer tot rust te brengen. Maar eigenlijk zou je willen dat je lichaam eerst endorfines aanmaakt.” Endorfines, ook wel ‘gelukshormonen’, vormen een belangrijke buffer tegen stress. Een tekort daaraan, vaak door een minder veilige jeugd of langdurige spanning, kan zorgen voor een overbelasting van het systeem.

Exorfines: de valse troost in je voeding

Wanneer endorfines ontbreken, zoeken mensen vaak onbewust naar vervangers: exorfines. Birgit noemt onder andere gluten, lactose, soja en zelfs spinazie als voorbeelden. “Deze stoffen bootsen het effect van endorfines na, maar belasten tegelijkertijd je systeem. En ja, ook suiker hoort erbij.” Het resultaat? Je grijpt naar voeding die ogenschijnlijk troost biedt, maar op de lange termijn juist je stresssysteem ondermijnt.

Darmen en hersenen: een directe lijn

Stress slaat ook toe in de darmen. “De hypothalamus, die mede je darmwerking aanstuurt, raakt verstoord bij langdurige stress, trauma of zelfs door straling van elektronica.” Dat verklaart waarom mensen soms juist obstipatie of juist dunne ontlasting krijgen bij stress. De sleutel ligt volgens Birgit in het herstellen van de darmflora. “Die flora communiceert met je hersenen en je hormoonsysteem. Het juiste voedsel voedt dus niet alleen je lichaam, maar ook je mentale veerkracht.”

Cortisol: vriend én vijand

Hoewel cortisol ontstekingsremmend is, kan een teveel juist ziekmakend zijn. En wat blijkt? Cholesterol, vaak bestreden met medicijnen, is een bouwstof voor dit hormoon. “Zonder cholesterol kun je geen cortisol maken. En toch krijgen zoveel mensen cholesterolverlagers, terwijl de norm inmiddels drastisch is bijgesteld,” zegt Birgit. Voedingsstoffen zoals tryptofaan (uit kip of kalkoen), omega 3 (vette vis), en fosfatidylserine (uit orgaanvlees of vis) helpen om het systeem in balans te brengen.

Voeding als eerste zorg

Birgit benadrukt dat niet alle stress te voorkomen is. “Maar wat we wél kunnen doen, is zorgen voor onze darmflora en voeding kiezen die ons lichaam echt ondersteunt.” Koude zoete aardappelen, vezels uit groenten, en minder fruit bij hormonale disbalans zijn volgens haar praktische eerste stappen. “Je lichaam maakt gifstoffen aan bij verkeerde voeding, en dat geeft weer stress. Zo blijf je in een vicieuze cirkel. Door bewust te eten, kun je die cirkel doorbreken.”